میناکاری چیست :

مینا کاری به هنری گفته میشود که در آن سطح فلزی که لعاب کاری شده است را با استفاده از  رنگهای پخته شده نقاشی میکنند .مینا کاری در چهار مرحله انجام میشود .

زیر ساخت ، لعاب دهب ، نقاشی و کوره

مینا ، ماده اولیه مینا کاریست ، که از لعاب شیشه و اکسید فلز در رنگها متشکل میشود .

مینا را در رنگ آمیزی فلز استفاده میکنند .

انواع میناکاری:

میناکاری انواعی دارد که بر حسب روش تولید هستند :

مینای برجسته ، نقاشی ، خانه بندی ، شکری و مرصع تقسیم میشوند .

مینای برجسته

نوعی از میناکاری ست که طرح و نقش را بر روی زیرساخت مینا حک میکنند و بعد نقوش قلمزنی میشوند ، در آخر نقاشی و لعابکاری انجام میشود .

ظروف مینا چگونه ساخته میشوند :              

در مینا کاری ظروف ابزارهای مختلفی کاربرد دارند که به سه نوع :ابزارهای مرحله سیم بندی ، ابزارهای مرحله رنگ آمیزی و ابزارهای زیر ساخت تقسیم میشوند.

تهیه زیرساخت مینا :

معمولا از مس ساخته میشود و پس از ساخت و تولید در 3 مرحله لعاب کاری میشود :

در هر مرحله لعابکاری زیر ساخت مینا به کوره برده میشود و با درجه ی 750 درجه سانتی گراد پخته میشود  تا برای نقاشی مینا آماده شود .

 رنگ زیر ساخت مینا سفید میباشد که باید یک دست و براق باشد و هیچ ترک یا برجستگی نداشته باشد . و همچنین لبه زیر ساخت باید به دور از رنگ سبز ، و روی سطح کار دانه دانه نباشد .

رنگ آمیزی مینا :

• در این مرحله با استفاده از رنگ های مینا ، سطح کار را رنگ آمیزی میکنند . معمولا از رنگهای گل ماشی ، فیروزه ای ، آبی باز ، زرد لیمویی ، قهوه ای ، لاجورد و ... و برای دورگیری از مشکی استفاده میکنند .
• برای ساختن رنگ از گلیسرین و صمغ استفاده میکنند به نسبت 2 به 1.
• با استفاده از ترکیب کردن رنگها و مخلوط با آب ، از این محلول در زیر ساخت استفاده میشود .
• قبل از شروع کردن به کشیدن طرح ، ابتداعا سطح زیر ساخت را پوشانده با استفاده از رنگ های فیرو زه ای و لاجوردی ، که به این عمل ، بوم زدن میگویند .
• طرح اولیه مینا ، به صورت خشک بر روی زیر ساخت پیاده میشود و بعد از آن با استفاده از مداد چوبی ،شیارهای زیر ساخت را پاکسازی میکنند به صورتی که در شیارها رنگی باقی نماند .

قلم گیری در مینا کاری :

 در مرحله دورگیری با استفاده از سوزن مخصوص ، اطراف طرح ها را دو خطی کرده تا در هنگامی که به کوره میروند رنگها پخش نشوند .

در انتها کار را ، درون کوره قرار میدهیم تا آماده شود .

میناکاری روی سفال :

امروزه تعداد زیادی از افراد ، که به دنبال هنر هستند و کار با سفال را انجام میدهند علاقه مند مینا کاری هستند . همچنین این هنر به دلیل ظرافت و زیبایی کار ، مورد توجه خانم های خانه دار قرار گرفته است .

بیشتر افراد علاقه مند این هنر، به طرز انجام این حرفه آگاهی لازم را ندارند ، ما توضیح مختصری از مراحل کار را برایتان میدهیم .

وسایل مورد نیاز عبارتند از :لعاب ، سفال خام ، رنگ و ابزار مورد نیاز میناکاری .

اولین مرحله در میناکاری :

در ابتدا برای مینا از ظرف کوچک به جهت تازه کار بودن استفاده کنید ، مثلا بشقاب 15 سانتی :

بعد از تهیه وسایل و ابزارهای مورد نیاز ، سطح بشقاب را با استفاده از سمباده کاملا صیقلی و صاف میکنیم .

دومین مرحله در میناکاری :

بعد از اینکه تمام سطوح بشقاب را با سمباده کاملا صاف و یکدست کردید نوبت به آماده کردن بشقاب برای کشیدن طرح میباشد ، ابتدا نقطه مرکزی و وسط بشقاب را پیدا کنید تا در هنگام شابلون زدن ، هر کدام از نقوش و طرح ها را در جای خود و به طور منظم بزنید .

سومین مرحله در میناکاری :

در این مرحله باید هر کدام از نقش های مورد نظر را به جوهر آغشته کرده (حتما به این نکته توجه کنید که از رنگهای مخصوص برای جلوگیری از پاک شدن استفاده کنید ) و در جاهای از پیش تعیین شده بزنید.
میتوان برای راحتی کار، نقش و طرح های ریز را به سر یک ماژیک یا مداد چسباند و استفاده کرد .

نقش های ریز را نیز می توانید به سر یک ماژیک و یا مداد چسپانده تا استفاده از آن آسانتر شود.

چهارمین مرحله در میناکاری :
مرحله سیاه قلم کاری است که با استفاده از سیاه قلمی که از قبل آماده کرده اید ودر داخل یکی از پمپ های رنگ ریخته اید شروع به انجام سیاه قلم کاری ظرف میشوید . مخلوط سیاه قلم از :گرافیت و چسب و ... میباشد ، کشیدن سیاه قلم باعث میشود که لعاب های شما از جاهایی که از قبل مشخص شده بیرون نزند .

این عمل یعنی خارج نشدن لعاب از درون نقش ها .

چگونه سیاه قلم بکشیم؟

کشیدن سیاه قلم کار سختی نیست،  فقط کافی ست که پمپی که حاوی سیاه قلم است را ، در دست گرفته و با آن نقوشی که با شابلون کشیده اید را پرکنید به این ترتیب نقش ها را پررنگتر میکنید.

در میناکاری مهمترین مرحله ، ساده ترین مرحله بشمار میرود . در این مرحله کیفیت کار شما مشخص میشود با استفاده از کشیدن سیاه قلم .
هر چه سیاه قلم شماصاف و ظریف تر باشد کار شما زیباتر و باکیفیتر میباشد .

گام پنجم در میناکاری :

مهمترین مرحله بعد از سیاه قلم ، مرحله لعاب کاری ست . در این مرحله انتخاب رنگها بسیار مهم است زیرا درست برگزیدن هررنگ باعث سازگاری ،هماهنگی در کل کار میشود .

بهتر است کسانی که تجربه این کار را ندارند برای اولین بار،از یک بشقاب آماده ،بعنوان الگو و نمونه ،با قرار دادن در جلوی خود قرار داده تا از رنگهای آن الگو برداری کنند .

در شروع لعابکاری ، و بعد از آماده سازی پک لعاب ها ی خریداری شده ،مقداری از لعاب ها را داخل پمپ ها ریخته و نام رنگ را روی پمپ برای سهولت در استفاده ، تا از رنگ اشتباهی استفاده نکنید .

برای استفاده شما باید سوزن لعاب را در داخل نقوش بکشید و نقش را کاملا پر کنید و از فشار دادن زیادی سوزن برروی بشقاب و پر کردن بیش از حد لعاب خودداری کنید .
دقت کنید که قبل ازاستفاده پمپ را تکان دهید تا رنگ و آب کاملا با هم مخلوط ، و یک دست شود .

اگر در هنگام لعاب زدن خسته شدید کار را با سرعت انجام ندهید . این مرحله نیاز به حوصله دارد ، کار را کنار گذاشته و در زمان دیگر ادامه اش را انجام دهید .

بین نقوش به هیچ عنوان فضای خالی نماند و در مینا کاری باید همه ی سطح و مخصوصا دور کار رنگ زده وکار شده باشد .

گام آخر:
آخرین مرحله نوبت پاشیدن فِرِد و رفتن بشقاب به داخل کوره میباشد و با پاشیدن لعاب بر ظروف آن را براق و ضد آب میسازد .