تاریخچه آینه و شمعدان :  

آینه و شمعدان از دیر باز (دوران باستان) و در زمان زرتشت مورد استفاده بوده است . در سالهای 250تا 330 ق . م . در ایران نیز به زمان شوش ، همدان و گنجینه جیحون بر میگرد .

از زمان قاجار نمونه های گیره استکان ، سینه ریز ، گوشواره ، سر استکان و...یافت شده است .

در ایران آینه وشمعدان جزو لوازم ثابت ، بر سر سفره عقد وهمچنین سفره هفت سین میباشد (آینه مظهر روشنایی و شمعدان مظهر حراست سربازان از زندگی عروس و داماد است )(آینه نمادی از نور و روشنایی ست و شمعدان نماد پایداری نور و روشنایی ست ) جنس آینه و شمعدان سفره عقد معمولا از جنس نقره ،برنز و یا بلور میباشد .

در کتاب شاهکاری هنر ایران ، ضمن اشاره بهنقره کاری و زرگری ، به هنر ملیله کاری که طعلق به منطقه ری و قرن 12 دارند ، اشاره شده است .

ملیله کاری ، امروزه در شهرهای اصفهان ، زنجان ، تهران و تبریز رواج دارد .

آینه شمعدان ملیله :

 آینه و شمعدان ملیله از جنس طلا ، مس و نقره ساخته میشود ، که در ابتدا به صورت مفتول ، مفتولهایی ظریف  در می آید و بوسیله استادان ، با دقت و مهارت بالا و از طریق پیوند دادن این اجزا و بر اساس ساخت طرح های سنتی و اسلیمی ایجاد و ساخته میشوند . آینه و شمعدان نقره تک بافت نوعی ارزان از این کالا بحساب می آید .

 ملیله چیست ؟

ساختار اولیه ملیله کاری از نقره است ، که از راه  بازیافت ظروف نقره و یا ذوب کردن سکه های نقره تامین میشوند . در ملیله ، نقره ای که کاربرد دارد دارای عیار میباشدکه معمولا از عیار 60 تا84 استفاده میکنند .

مینا کاری ، شاخه ای از فلزکاری ست ، هنر مینا ، وام دار کار هنرمندانی ست که با استفاده از ساده ترین وسایل به ساخت و ابداع محصولات کم نظیری پرداخته اند و در مواقعی ، هنرمندان در این زمینه بینایی چشم خود را از دست داده اند ، دیگر موارد مورد استفاده در ساخت ملیله ، تیزاب ، زاج سفید ، جوهرگوگرد وموم طبیعی ست .

ابزار کار در ملیله کاری و زرگری شباهت بسیاری باهم دارند .

ساخت ملیله :

برای ساخت ملیله ، اول از هر چیز باید نوارهای نازک ملیله را ، که از جنس نقره ، مس ویا طلاست را تهیه کرد به این صورت که یا عبور مفتول یا شمش طلا ، نقره و مس از دستگاه حدیده مفتول مورد استفاده را میسازند .

پس از آماده سازی مفتول یا نوارهای ملیله ، برای ساخت ملیله ابتدا از صفحات مستطیل شکل فلزی ، که متضاد با جنس مفتول میباشد ، استفاده میشود ، این صفحات دارای اندازه و ابعاد گوناگون میباشند .

لایه ای از این صفحات را موم اندود میکنند با ضخامتی 3 تا 4 میلیمتر . سپس بر روی صفحه ی مسی ،  قالبی که به شکل محصول مد نظر است را قرار میدهند ، پس از آن نواری که ضخامتش بیشتر از نوار ملیله باشد را در اطراف قالب گذاشته تا فرم قالب را به خود بگیرند تا درون موم قرار گیرد .

در مرحله ی بعد با استفاده از دیوارههایی ، شروع  به تقسیم  بندی طرح کلی میکنند و مابین سطح های مختلف را با نقوش ملیله که در مرحله ابتدایی با ابزار و یا دست ساخته اند پر میکنند ، در مرحله ی نهایی با استفاده از مفتولهای ظریف  ، نقوش را به هم پیوند میدهند تا از این طریق اشکال بهم متصل شوند ، آنگاه با استفاده از موم ، اسکلت ملیله تشکیل شده را از زمینه کار جدا میکنند .

این اسکلت  بر روی سطحی  مسطح واقع شده است ، لحیمی را که  ترکیبی از براده نقره و براکس میباشد را روی این سطح میریزند و شعله ی گاز را روی سطح حرکت میدهند . با انجام این کار ، لحیم ذوب شده و باعث اتصال نقشها به هم میشود بعد از آن سیمهای فولادی را جدا میکنند و کاری که ساختش به پایان رسیده است را درون طشتکی از محلول رقیق اسید سولفوریک قرار میدهند و یا داخل ظرفی شامل محلول زاج آبی یا سفید میجوشانند تا لکه های اضافه نقره ازبین برود .

و در انتها بوسیله سیم ظریفی ،ملیله ساخته شده را پاک کرده و با استفاده از سمباده و سوهان ، ناهمواری ها را از بین میبرند .

انواع ملیله :

نوع دیگری در ملیله وجود دارد که صفحات ملیله را خم و سپس لحیم کاری میکنند ، برای تولید این شیوه ملیله ، صفحات ملیله مورد نظر را تهیه کردند و سپس با استفاده از این صفحات محصولاتی را میسازند .

این محصولات شامل : قندان ، استکان ، لیوان ، قاشق چای خوری ، قاب عکس و ... هستند .

برای ساخت پایه های این ظروف معمولا از عیار پایین تر نقره استفاده میکنند .

آینه شمعدان خاتم :

یکی از معروفترین و محبوبترین نمونه ها ، آینه و شمعدان خاتم میباشد .

اصالت آینه و شمعدان خاتم ، به صدها سال پیش از اسلام بر میگردد ولی اوج آن به دوران صفوی بر میگردد .  این  این هنر بسیار دقیق و دارای ظرافت بالایی میباشد که انجام آن نیازمند دقت بالایی است ، جنس خاتم ترکیبی از عاج فیل ، چوب گردو ، استخوان شتر ، عاج فیل ، مفتول های مسی و روی میباشد .

از آنجا که  قیمت آینه و شمعدانهای خاتم  بسیار گران است ، مشتریان خاص خود را دارد .